نقش شهود در فلسفه بسیار گسترده است. این گستردگی نقش و اهمیت ویژه آن به خاطر کاربردی است که برای شهود به عنوان شاهد و گواه در توجیه بسیاری از باورهای مبناییدر نظر گرفته می شود. از آشناترین موارد ایفای چنین نقشی برای شهود می توان به مثال هایی مثل گتیه در معرفت شناسی، ملت چین در فسلفه ذهن، یا پیوند عضو در فلسفه اخلاق و غیره اشاره کرد. آنچه در این مثال ها اهمیت دارد آنست که در تمامی آنها شهودهای عقلانی، عام و جهانشمول در نظر گرفته می شوند. اما در ادامه پروژه کواین در طبیعی سازی معرفت شناسی و نظریات برون گرایانه معرفت شناسانی چون گلدمن، جریان متاخری که «فلسفه آزمایش گرانه» خوانده می شود، سعی نموده شهود را به صورت علمی و آزمایشگاهی بررسی کند. این شیوه بررسی به نقش علم و دستاوردهای آن برای حل مسائل فلسفی بسیار توجه دارد و با طرح آزمایش هایی سعی نموده نشان دهد که تفاوت های فرهنگی، موجد تفاوت در شهود عقلانی و یا اخلاقی افراد بوده و دیگر نمی توان شهود را دستاویز و ابزاری برای طرح نظریه خود در نظر گرفت.

این مقاله در مقام تعریف، تبیین اهمیت و جایگاه آزمایش های فکری در فلسفه است. در گام نخست تاریخچه ای موجز از چگونگی پیدایش اصطلاح آزمایش فکری و نقش آن در تاریخ اندیشه بیان شده است. در گام دوم، دو تعریف مهم سورنسن و گندلر از آزمایش های فکری مورد تحلیل قرار گرفته و پس از اشاره به چهار رهیافت کلی به آزمایش های فکری، نقش شهود در آنها بررسی شده است. همچنین درباره تفاوت آزمایش های فکری با پدیده های به ظاهر مشابهی چون داستان های علمی تخیلی و حکمی، آزمایش های آرمانی و براهین ریاضی بحث شده است. گفتنی است که پس از واکاوی نقش تخیل در آزمایش های فکری، به تحلیل بیشتر نقش آزمایش های فکری در فلسفه پرداخته شده است؛ نقشی که درواقع در چهار کارکرد اصلی تبیین نمونه های نقضی، نظریه پردازی، تایید یک تیوری و تبیین ارتباطات ضروری بیشتر تبلور یافته است. همچنین انسان معلق ابن سینا نیز به عنوان مصداق اتم آزمایش فکری نزد فیلسوفان مسلمان به اجمال تحلیل شده است. فلسفه اخلاق نیز براساس یافته های مقاله به عنوان گره گاه اصلی فلسفه با آزمایش های فکری شناخته شده است.

دکارت در گفتار در روش آشکارا اعلام می دارد که فلسفه ای که او قصد پی افکندن آن را دارد ما را «ارباب و مالک طبیعت» می سازد، اما در انفعالات نفس بهر ه اصلی حکمت را در این می داند که به ما بیاموزد تا «ارباب انفعالات خویش» باشیم. آن چه از فلسفه دکارت می دانیم بیش تر مربوط است به سخن نخست او در گفتار در روش و پیامدهایی که بر اثر چنین نگاهی به فلسفه به بار آمده است. اما درباره جایگاه اخلاق در نظام فکری این فیلسوف کم تر شنیده ایم و گاه چنان او را تفسیر می کنند که گویی اخلاق برای دکارت در درجه اول اهمیت نبوده است. در این مقاله فلسفه دکارت را از زاویه اخلاق مورد توجه قرار می دهیم، به اهمیت اخلاق در طرح کلی فلسفه او می پردازیم، و او را هم چون حکیمی معرفی می کنیم که فلسفه اش بیش از هر چیز خاصیت اخلاقی و درمان گرانه دارد. به شباهت های او با فیلسوفان رواقی می پردازیم و نیز عملی ترین جنبه های فلسفه وی را به ویژه در نامه هایش مورد بحث قرار می دهیم. پس از آن، عاطفه سماحت را در نزد دکارت به تفصیل بررسی می کنیم. در پایان هم، برخلاف برخی تصورات رایج، دغدغه هایی چون اخلاق، حکمت و زندگی خوب به عنوان مهم ترین و عمیق ترین دغدغه ها در فلسفه دکارت معرفی می گردد.

این پژوهش با هدف کنکاشی در فلسفه آزمایش و نقش سازنده آن در تربیت انسان با تاکید بر قرآن کریم و روایت های معصومین (ع) صورت گرفته است. اسلام به تربیت همه جانبه انسان توجه دارد. در این میان امتحان الهی، سنتی جاری است که از طریق ابزارهایی تحقق می پذیرد. این سنت الهی، عملی و تکوینی است و آن عبارت است از سنت هدایت عامه الهیه، از آن جهت که با موجودات مکلف نظیر انسان و درجه ایمان او به خداوند ارتباط مستقیمی دارد. در این پژوهش نخست به تبیین مفهوم ابتلا، امتحان، فتنه و تمحیص پرداخته و سپس فلسفه و ابعاد امتحان و نقش سازنده آن در تربیت انسان بررسی شده است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و قیاس نظری است. نتایج حاکی از آن است که امتحان های الهی نقش مهمی در ایجاد انگیزه و پیشرفت، ترفیع درجه، تطهیر گناهان و آگاهی و بیداری برای توبه و بازگشت به خداوند را در پی دارد.

ترجمه منظومه های بلند گاهی چنان دشوار می نماید که برخی از مترجمان را بر آن می دارد که تنها به برگردان ابیاتی گزینشی از آنها بسنده کنند. در این ترجمه های «گزینش گرانه»، باید شروطی رعایت شوند که تخلف از آنها ممکن است موجب شود که ترجمه، حتی با وجود دقت در برگردان کلمات شعر اصلی، از جان مایه و غرض اصلی شعر دور افتد و در بدترین حالت، برگردان محرفی از آن باشد. مقاله حاضر بر آن است تا ضمن بررسی نقادانه نمونه ای از ترجمه فارسی بندهایی از منظومه بلند به یادبود ای. اچ. اچ. سروده آلفرد لرد تنیسون، شروط لازم ترجمه گزینش گرانه شعر را برشمارد، که عبارت اند از حفظ زمینه های «زبانی» و «زمانی» شعر اصلی. عدم توجه به این دربایست ها در ترجمه مورد نظر موجب شده است که جان مایه و غرض شعر یکسره متفاوت با آنچه هست به نظر آید، آن چنان که تعلیقات مترجم نیز به جبران این مشکل کمترین کمکی نکرده است. در پایان، ترجمه فارسی دیگری از همین بندهای شعر ذکر می شود که در آن، دربایست های دیگری که، در کنار شروط مذکور، بر روی هم، «شرط کافی» برای امکان ترجمه گزینش گرانه شعر شمرده می شوند، رعایت شده است؛ می توان گفت که این ترجمه منظوم، علاوه بر جان مایه و غرض شعر، جنبه های صوری و زیبایی شناختی شعر را نیز، تا اندازه ای، منتقل کرده است.

توجه به منافع جمعی و جمع گرایی از ضرورت های بنیادی هر جامعه ای است. در این پژوهش تلاش بر این بوده است تا متغیرهای تاثیرگذار بر جمع گرایی یا همکاری در دوراهی اجتماعی شناسایی شود. چهارچوب نظری پژوهش تئوری متاخر انتخاب عقلانی است که در تحلیل خود از رفتار انسان غیر از محاسبات سود و زیان مادی، تمایلات دیگرخواهانه و رفتار منصفانه را نیز مورد توجه قرار می دهد. بر مبنای فرضیه های تحقیق، متغیرهای تعهد عام، خویشتن داری، دینداری، تمایل به همکاری، باور به زیان های عدم همکاری، اعتماد به همکاری دیگران، رضایت از زندگی، دریافت پیام های متقاعد کننده و تجربه واکنش منفی دیگران بر جمع گرایی موثر است. رفتار جمع گرایانه مورد بررسی، توقف عابران در برابر چراغ قرمز است. نمونه تحقیق شامل 300 نفر از عابرانی است که از سه تقاطع پرازدحام در جنوب، مرکز و شمال تهران قصد عبور از چراغ قرمز داشته اند. بر پایه تحلیل یافته های تحقیق، رابطه همه متغیرها – به جز رضایت از زندگی و تجربه واکنش منفی دیگران – با متغیر وابسته تایید می شود. در تحلیل رگرسیون به شیوه گام به گام نیز متغیرهای «دریافت پیام های متقاعد کننده»، «خویشتن داری» و «تعهد عام» وارد معادله شدند و در مجموع حدود 17 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردند. به منظور افزایش همکاری در موقعیت های دوراهی اجتماعی چند راه حل ارایه می شود: 1. تقویت دیگرخواهی و تعهد جمعی، 2. آموزش درباره زیان های عدم همکاری و فواید همکاری، 3. کم هزینه کردن همکاری و پر هزینه کردن عدم همکاری و 4. تقویت نظارت رسمی و غیر رسمی.

تحقیق پیمایشی حاضر با هدف بررسی نگرش تسهیل گرانه کارگزاران ترویج کشاورزی کشور و تحلیل عوامل موثر بر آن انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه کارگزاران ترویج کشاورزی کشور را شامل شده (2961 نفر) و بر پایه فرمول کوکران حجم نمونه 232 نفر تعیین گردید. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری چند مرحله ای بهره گرفته شد و از یک پرسش نامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها استفاده گردید. روایی محتوایی این پرسش نامه از سوی گروهی از کارشناسان ترویج و اعضای هیات علمی ترویج و آموزش کشاورزی مورد تایید قرار گرفت. برای مقیاس نگرش تسهیل گری ضریب آلفای کرونباخ 90/0 به دست آمد. داده های گردآوری شده از طریق نرم افزار SPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های تحقیق، بیشتر پاسخ گویان (58 درصد) از نگرش به نسبت تسهیل گرانه ای برخوردارند. یافته های به دست آمده از تحلیل رگرسیونی چندگانه نشان می دهد که پنج متغیر بازدید میدانی، گذراندن دوره آموزشی، مشارکت در طرح های تحقیقی - ترویجی، سابقه خدمت و سابقه عضویت در تعاونی ها و تشکل ها، حدود 50 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. تاثیر مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر نگرش تسهیلگرانه از طریق دیاگرام تحلیل مسیر، تبیین شده است.

مقدمه و اهداف: سیاست از منابع مختلفی تغذیه می کند که در این میان فلسفه تاریخ همواره یکی از مهمترین این منابع به شمار رفته است. پژوهش حاضر قصد دارد به این سؤال بپردازد که فلسفه تاریخ ایران باستان چگونه به سیاست در اندیشه ایرانشهری تعیّن می بخشد. در واقع فهم چیستی و چگونگی تأثیرات فلسفه تاریخ ایران باستان بر اندیشه سیاسی ایرانشهری مسئله اصلی پژوهش حاضر است.روش ها: پژوهش حاضر برای پاسخ به پرسش اصلی خود نیامند بررسی متونی است که بنیان های نظری ایران باستان در آن انعکاس یافته است. چنین متونی یا از سنخ متون اولیه ایران باستان هستند یا از سنخ تحلیل های ثانویه صورت پذیرفته از آنها. در این مقتضا مسئله اصلی فهم یا ارزیابی فهم های صورت پذیرفته از چنین متونی است. به همین دلیل از روش تفسیری متن محور که در گستره روش های هرمنوتیکی جای دارد استفاده می شود.یافته ها: فلسفه تاریخ ایرانشهری را می توان به چهار بخش سرآغاز هستی، موتور محرکه تاریخ، سیر تاریخ و پایان تاریخ تقسیم کرده و مورد تحلیل قرار داد. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد نزاع در ازل از جدال هورمزد و اهریمن آغاز گشته و در سطوح مختلف تاریخ تجلی می یابد که در سیاست زمینی نیز در همین چارچوب شکل می گیرد. زمان به عنوان مکر زروان برای بازستاندن پادشاهی جهان از اهریمن عامل محرکه تاریخ ایرانشهری تلقی می گردد که سیر تاریخ و گذر زمان بر قدرت هورمزد و نیروهایش افزوده و سلطنت اهریمن را مضمحل می کند. در پایان تاریخ با ظهور سوشیانس جدال آغازین با پیروزی اهورائیان به پایان می رسد و دنیای مادی نیز در زروان بی کرانه محو می گردد. سیاست در گیتی بر مبنای جدال نخستین بنا گشته و به وسیله زمان که تحت تاثیر پیمان اولیه زروان است، کنترل می شود. هر کنشی موعدی دارد که تخطی از آن ممکن نیست. از اینرو زمان خصلتی کاملاً سیاسی می یابد. زمان از بستر و ظرف منفعل رخدادها فراتر رفته و خود تبدیل به کنشگری تعیّن بخش می شود که مراحل تاریخ را می سازد.نتیجه گیری: در اندیشه ایرانشهری فلسفه تاریخ مبنای حاکم بر سایر اصول اندیشگانی است و سامان تمامی حوزه های حیات سیاسی و اجتماعی متأثر از آن است. اساساً با جبرگرایی تاریخی که در سرشت این اندیشه وجود دارد، حیات سیاسی و اجتماعی با تکیه بر آن تعیّن می یابد. در این ساحت «زمان» عاملی اجبارگر و حامل اصلی رخدادها در طول تاریخ است و انسان تنها بازیگریست که از نقش آفرینی آن در چارچوب نمایشنامه ای ازلی استفاده شده است. این زمان است که خصلتی سیاسی داشته و نقش اصلی را در پیشبرد نبرد اهورائیان و اهریمنان دارد. دوگانه اهورایی/ اهریمنی بودن است که بر همه چیز سایه افکنده، هیچ تساهلی را در میان باقی نگذاشته و حیات انسانی را تنها مسیری برای پیکارگری قرار داده است. نبرد دائمی خیر و شر چنین است که تبدیل به عامل اصلی محرک تاریخ می شود. امر سیاسی ایرانشهری نیز در چارچوب این دوگان گرفتار آمده و ناچار وضعیتی سازش ناپذیر برای جهان ایرانشهری خلق کرده و بر این اساس در اندیشه ایرانشهری انسان در «وضعیت سیاسی» زیست می کند؛ وضعیتی که همواره انسان ها در یک سوی این دوگان قرار دادشته و همواره در مواجهه با غیریتی قرار دارند. فلسفه تاریخ نقاط عطف و هنگامه های اساسی تغییر در جهان را نیز تعیین کرده است. در اینجا سیاست نه حاصل اراده کامل شهریاران و عاملان بلکه حاصل اراده زمان است که محقق می گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سرپرستی سوء استفاده گرانه با طفره روی اجتماعی از دید کارکنان یک شرکت دولتی با روش توصیفی - تحلیلی و از نوع پیمایشی به رشته تحریر درآمده است. جامعه آماری تحقیق 250 نفر از کارکنان شرکت می باشد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه ای مشتمل بر 3 سوال مشخصات فردی و 15 سوال درخصوص آزمون فرضیه هاست. پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ 0.912 حاصل گردید. روش آماری نیز از آزمون کلموگروف - اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن توزیع داده ها، همچنین برای آزمون فرضیات تحقیق، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و برای برازش مدل رویکرد تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین سرپرستی سوء استفاده گرانه و طفره روی اجتماعی کارکنان شرکت رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. و نتایج حاصل از ارزیابی برازش مدل ساختاری نشان میدهد که به ازای یک واحد تغییر در متغیر سرپرستی سوء استفاده گرانه، متغیر طفرهروی اجتماعی 0.82 تغییر خواهد یافت.

همگام با وقوع چالش ها و تهدیدات نوظهور در عرصه بین المللی، مفهوم امنیت نیز دچار تحول مفهومی شده و ضمن ایجاد نوعی تغییر پارادایمی از الگوی امنیت دولت محور به سوی الگوهای امنیت انسان محور، موضوعاتی نظیر امنیت انسانی و محافظت از موجودیت تمام ابناء بشر، اهمیت یافته است. از سوی دیگر چنانچه امنیت موید یک نوع تعادل در ساحت های مختلف دانسته شود، هر عنصر ضد تعادلی می تواند برهم زننده امنیت و بالتبع زمینه ساز ناامنی شود. بر همین اساس یکی از عناصری که هم مولود عدم تعادل و هم عاملی برای ایجاد ناامنی است، مساله محرومیت و فقر در ابعاد گوناگون است که به منزله یکی از چالش های امنیت انسانی زمینه را برای رشد پارامترهای مخرب امنیت (همچون جنگ، خشونت و قاچاق انسان) فراهم می سازد. روی دیگر سکه بنظر می رسد رفتارهای حمایت گرانه و انسان دوستانه می تواند عاملی جهت ترمیم و کنترل تعادل در عرصه های اقتصادی و اجتماعی باشد. این مقاله درصدد است ضمن تحلیل و بررسی شاخص ها و ویژگی های امنیت انسانی، جایگاه رفتارهای حمایت گرانه را از منظر اندیشه های اسلامی در رفع ریشه های ناامنی مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی برای کاستن از نارسائی های امنیتی موجود تبیین نماید.